Zarząd Świętokrzyskiej Izby Rolniczej realizując wnioski Walnego Zgromadzenia Świętokrzyskiej Izby Rolniczej z dnia 6 lipca 2020 roku wystąpił do Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych o podjęcie pilnych działań w sprawach pilnych i ważnych dla rolnictwa, o których informujemy poniżej:

WNIOSEK NR 1. Walne Zgromadzenie wnioskuje o pomoc gospodarstwom dotkniętym przez klęski żywiołowe o pomoc jak w latach ubiegłych.

Należy podjąc działania aby rolnicy, którzy zostali dotknięci kataklizmem przez grad, suszę, huragan czy powódź nie mający upezpieczeń upraw rolnych, mogli otrzymać pomoc krajową na równych warunkach. Obecnie rolnik nieposiadający ubezpieczenia upraw rolnych otrzymuje 50 %, a rolnik który ma ubezpieczone uprawy – dostaje 100 %. Najczęściej brak ubezpieczenia wynika z bardzo niskiej opłacalności produkcji rolnej, biedniejszy rolnik jest dodatkowo karany obniżeniem wysokości pomocy.

WNIOSEK NR 2. Weryfikcja stawek VAT na leki weterynaryjne, środki ochrony roślin i materiał biologiczny zwierzat.

WZ ŚIR uważa, że w trybie pilnym należy wystąpić o weryfikację stawek VAT, które zostały wprowadzone z dniem 1 lipca br. na materiał biologiczny zwierząt i leki weterynaryjne. Podwyższenie stawek VAT z 8% na 23% tj. zwiększenie o 15% stawia polskich hodowców w trudnej sytuacji. Większość polskich hodowców, funkcjonuje jako rolnicy ryczałtowi, którzy nie mają możliwości odliczenia podatku VAT od nabywanych towarów i usług. Podwyższenie stawki VAT o 15% dla polskich producentów nasienia bydła i trzody chlewnej oraz leki weterynaryjne, stawia polską hodowlę w gorszej sytuacji rynkowej wobec producentów zagranicznych. Obecnie firmy z Belgii, Francji czy Niemiec mają bardzo silna pozycję na polskim rynku i zmiana VAT dla polskich hodowców z 8% do 23% doprowadzi w bardzo szybkim okresie do upadku polskich firm i hodowli. WZ ŚIR ma nadzieję, że powyższa sytuacja nie jest celowo zamierzoną i że doszło tylko do pomyłki, którą Minister Finansów szybko naprawi poprzez wydanie w trybie pilnym rozporządzenia w sprawie obniżenia stawki podatku VAT na nasienie zwierząt hodowlanych i leki weterynaryjne do 8%. Podobna sytuacja jest w przypadku zakupu środków ochrony roślin.

WNIOSEK NR 3 Uproszczenie dokumentacji umożliwiających przeprowadzenie nawodnień oraz umożliwienie dofinansowania z budżetu gminy budowę ujęć wody oraz modernizację ujęć wody dla celów rolniczych.

Walne Zgromadzenie ŚIR uważa, że procedura ubiegania się o możliwość nawadniania swoich upraw jest zbyt skomplikowana, obwarowana uzyskaniem wielu pozwoleń i zgromadzenia wielu niepotrzebnych dokumentów.
Od 21 lutego do 20 kwietnia 2020 roku, rolnicy mogli składać wnioski o dofinansowanie inwestycji poprawiających retencję i nawadnianie gruntów rolnych, w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Ze względu na fakt, iż w dniu 14 marca, na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego, a następnie epidemii, w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, składanie wniosków zostało przedłużone do 20 lipca 2020 roku. Rolnicy mieli bardzo dużo problemów związanych nie tyle z przygotowaniem wniosków co ze zdobyciem odpowiednich pozwoleń i dokumentów, załączników niezbędnych do przeprowadzenia wstępnej weryfikacji spełnienia podstawowych wymogów formalnych przez ARiMR. Dokumenty te to:
1. Decyzja zatwierdzająca projekt robót geologicznych na wykonanie ujęcia wód podziemnych wraz z kopią tego projektu, wykonanego zgodnie z przepisami Prawa geologicznego i górniczego.
2. Pozwolenia wodnoprawnego wraz z kopią operatu wodnoprawnego, na podstawie którego wydano to pozwolenie.
3. Pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód powierzchniowych lub podziemnych w celu nawadniania gruntów lub upraw z kopią operatu wodnoprawnego, na postawie którego wydano to uprawnienie.
4. Zgłoszenia wodnoprawnego wraz z zaświadczeniem o niezgłoszeniu sprzeciwu do zgłoszenia wodnoprawnego.
5. Plan Realizacji Operacji z wykazaniem potencjalnej oszczędności wody.
Walne Zgromadzenie uważa, że skutecznie zostało zablokowane nawadnianie małych gospodarstw, które znajdują się w woj. świętokrzyskim. Duże gospodarstwa zapłacą za sporządzenie dokumentacji i mierniki poboru wody a co z małymi?. Zarobi biurokracja, doradcy, projektanci, dostawcy urządzeń a znowu najmniej skorzysta rolnik i do tego jeszcze będzie miał kontrole.
Walne Zgromadzenie ŚIR zwraca się do Pana Prezesa również w wystąpienie do odpowiednich organów w sprawie umożliwienia dofinansowania z budżetu gminy budowy ujęć wody do celów technicznych oraz modernizację już istniejących. Obecne prawo nie pozwala na dofinansowanie tych przedsięwzięć z budżetu UG.

WNIOSEK NR 4 Zmiana ustawy o KRUS, tak aby otrzymanie świadczeń nie było zwiazane z zaprzestaniem działalności

Wnioskujemy o zmianę zapisów w ustawie o KRUS w taki sposób, by otrzymanie świadczeń emerytalnych nie było uwarunkowane zaprzestaniem działalności rolniczej i przekazaniem gospodarstwa rolnego następcy. Obniżenie emerytury z KRUS w przypadku nie zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej decyduje o zawieszeniu (ograniczeniu wysokości) części uzupełniającej emerytury/renty rolniczej. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje, w ściśle określonych przypadkach, wypłatę 50% lub 75% albo 100% części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej, mimo że emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Samorząd rolniczy uważa, że obniżka emerytury lub renty w takiej części uzupełniającej emerytury, renty jest wysoce niesprawiedliwa, gdyż pozbawia emerytów, rencistów znacznej części świadczenia emerytalnego (rentowego).

WNIOSEK Nr 5 Prawo pierwokupu przy sprzedaży działek rolnych przez rolnika sąsiadującego.

Walne Zgromadzenie wnioskuje o zmianę przepisów dotyczących prawa pierwokupu przy sprzedaży działki rolnej, aby sprzedający koniecznie na piśmie informował sąsiadów o zamiarze zbycia działki rolnej i ewentualnym zainteresowaniem zakupem ww. działki. Całą weryfikację dotyczącą informacji sąsiedzkiej powinna prowadzić kancelaria notarialna. W przypadku braku zainteresowania przez sąsiadów, sprzedający może ją zbyć w dowolny sposób.

WNIOSEK NR 6. Zmiana w systemie ubezpieczeń upraw

Walne Zgromadzenie Świętokrzyskiej Izby Rolniczej wnioskuje o zmianę ubezpieczeń do upraw rolnych. Należy dążyć, aby umowy ubezpieczeniowe rolnik mógł zawierać w pakiecie od wszystkich ryzyk losowych, w cenie umożliwiajacej każdemu rolnikowi wykupienie takiego pakietu. Ułatwi to gospodarowanie rolnikowi, który jest potencjalnym klientem Towarzystwa Ubezpieczeniowego Wprowadzenia obowiązkowych ubezpieczeń upraw rolnych w odniesieniu do wszystkich upraw 100 % w gospodarstwach, które składają wnioski o dopłaty bezpośrednie z dopłatą z budżetu państwa 80 % wyliczonej stawki. Odpowiedzialność ubezpieczającej firmy ma zastosowanie do wysokości kosztów produkcji danej uprawy w oparciu o wyliczenia Instytutu Ekonomiki MRiRW. Pełny zakres ubezpieczenia ponad wyliczone koszty produkcji mogą być dobrowolne na zasadach dotychczasowych z dopłatą z budżetu państwa do 65 %.

WNIOSEK NR 7 Likwidacja pozwoleń na kontraktację maku i konopi przemysłowych

WZ ŚIR wnioskuje o likwidację pozwoleń na kontraktację maku i konopi przemysłowych wydawanych przez Urząd Marszałkowski za pośrednictwem urzędów gmin. W obecnej sytuacji na rynku występują odmiany nisko morfinowe. Ustawy o pozwoleniach na uprawę maku i konopi przemysłowych zostały ustalane w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku i nie mają zastosowania w obecnym czasie. Zauważyć należy że kraje UE [Czechy, Słowacja ] nie mają takich wymogów i mogą uprawiać te rośliny bez ograniczeń.

WNIOSEK NR 8 Utworzyć ramowe umowy na dostawę produktów rolnych

WZ ŚIR wnioskuje o opracowanie i wprowadzenie nowych ramowych umów kontraktacyjnych na dostawę produktów rolniczych. Dotychczasowe umowy ramowe nie sprawdziły się na rynku. Według aktualnego stanu prawnego istnieje obowiązek zawierania umów na każde dostarczenie produktów rolnych do pierwszego nabywcy. Przepisy nakazują sporządzenie takiej umowy przed dostawą, jednak nie określają jasno kiedy ma to nastąpić – czy 5 miesięcy, czy 1 dzień przed, czy może w dniu dostawy, bezpośrednio przed jej dokonaniem. W praktyce umowy takie bywają zawierane – włącznie z ustaleniem ceny - w formie aneksów do umów ramowych, zdarzają się też przypadki kiedy następuje to po dostawie.

WNIOSEK NR 9 Wniosek o wprowadzenie ceł zaporowych na płody rolne
i produkty rolne z krajów nienależących do UE.

WZ ŚIR wnioskuje o wprowadzenie ceł zaporowych na płody rolne i produkty rolne z krajów nienależących do UE [Rosja, Ukraina, itp.] W związku z niskimi kosztami produkcji w tych krajach w połączeniu z dużymi areałami oraz tanimi środkami ochrony roślin wycofanymi z UE, Polska nie jest w stanie konkurować.

WNIOSEK Nr 10 Wystąpić do odpowiednich władz w sprawie równego traktowania podmiotów gospodarczych przez przepisy tarczy antykryzysowej.

W związku z narastającymi pytaniami rolników odnośnie niskich cen za płody rolne, żywca wołowego, trzody chlewnej oraz cen skupu mleka WZ ŚIR zwraca się z prośbą do Pana Prezesa o interwencję w sprawie niskich cen. Rolnicy czują się nierówno traktowani w związku z wprowadzoną tarczą antykryzysową, ponieważ wzrosły ceny pasz oraz innych środków do produkcji rolnej ( wzrost VAT z 8% do 23%), a ceny na produkty rolnicze spadły.
Każdy przedsiębiorca z tarczy antykryzysowej otrzymał pomoc od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, rolnicy otrzymali jedynie częściowe umorzenie składki z KRUS z drugiego kwartału 2020 roku. Jest to nieproporcjonalne i nierówne traktowanie podmiotów gospodarczych. 

Wnioski podpisał w imieniu Zarządu Stanisław Stanik Prezes ŚIR.  odpowiedź KRIR