Głos Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych w ogólnoeuropejskiej debacie na temat WPR po 2013 roku

12 maja br. Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz przedstawił swój komentarz w ramach trwającej od kwietnia ogólnoeuropejskiej debaty publicznej na temat przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku. Prowadzone poprzez specjalną witrynę internetową przez Komisję Europejską wstępne konsultacje, których zamknięcie przewidziane jest na początek czerwca br., polegają na udzieleniu odpowiedzi przez zainteresowanych obywateli Unii Europejskiej na 4 podstawowe pytania: Dlaczego potrzebujemy europejskiej wspólnej polityki rolnej? Czego obywatele oczekują od rolnictwa? Dlaczego potrzebna jest reforma WPR? Jakich narzędzi potrzebujemy do kształtowania WPR w przyszłości? Poniżej zamieszczamy treść komentarzy przekazanych przez Prezesa KRIR.

Dlaczego potrzebujemy europejskiej wspólnej polityki rolnej?

Prawidłowa realizacja założeń Wspólnej Polityki Rolnej, ustanowionej już Traktatem Rzymskim w 1957 roku i modyfikowanej w ciągu następnych 50 lat jej trwania w ramach rozrastającej się Wspólnoty Europejskiej, stanowi gwarancję w obecnej UE kontynuacji kluczowego i strategicznego sektora gospodarki, jakim jest rolnictwo. WPR, wobec coraz to nowych wyzwań stawianych przez rolnictwem, obarczona jest obowiązkiem umożliwienia dostarczania na rynek europejski bezpiecznej żywności produkowanej przez rodzime gospodarstwa rolne. Jednakże rola rolnictwa nie ogranicza się jedynie do produkcji, a przyjęta politycznie rola Unii Europejskiej jako lidera w zakresie ochrony środowiska naturalnego wymusza dodatkowe narzędzia wsparcia rolnictwa w osiągnięcie założonych celów. Bioróżnorodność, walka ze zmianami klimatycznymi, zachowanie krajobrazu obszarów wiejskich, energia odnawialna - to wyzwania na najbliższe lata, w których osiągnięcie zadawalających rezultatów nie będzie możliwe bez efektywnego, sprawnie zarządzanego na poziomie ogólnoeuropejskim sektora rolnego.

Czego obywatele oczekują od rolnictwa?

Obywatele Unii Europejskiej oczekują, że rolnicy we Wspólnocie będą produkowali zdrową, bezpieczną i smaczną żywność dostępną po przystępnych dla konsumentów cenach. Nowocześnie zarządzane rolnictwo z produktami wyróżniającymi się w świecie pod względem jakości musi dawać okazję do rozwoju eksportu produktów żywnościowych dostarczanych także na inne rynki krajów trzecich generując w ten sposób miejsca pracy i zapewniając stabilne dochody ludności wiejskiej. Obszary poza miastami to nadal dominujący w geografii Europy areał powierzchniowy, a jego zachowanie w obecnym stanie możliwe jest jedynie właśnie poprzez działalność rolniczą. Dzisiejsze rolnictwo musi stanowić także dziedzinę gospodarki, która wpisuje się w rozwiązywanie najnowszych problemów cywilizacyjnych. Dlatego społeczeństwo UE rozumie, że rolnictwo to również szansa na skuteczną walkę ze zmianami klimatu oraz dywersyfikację źródeł energii.

Dlaczego potrzebna jest reforma WPR?

Wśród najbardziej transparentnych potrzeb reformy, w szczególności uwidocznionych w nowych krajach członkowskich, jest jej nierówne traktowanie rolników z różnych państw UE, co zaburza konkurencyjność pomiędzy nimi, a także stanowi trudność w odpowiednim kreowaniu jednolitego rynku wewnętrznego. Różnice w poziomie dotowania gospodarstw rolnych występują nie tylko na poziomie krajowym, lecz również regionalnym, co spowodowane jest różnymi rozwiązaniami systemowymi. Dystrybucja płatności obszarowych nie tylko nie jest jednolita, lecz również skomplikowana od strony administracyjnej. Wiele procedur nie jest czytelnych, co powoduje niezrozumienie społeczeństwa w zakresie niepodważalnej potrzeby dalszego wspierania producentów rolnych. Reformę WPR wymuszają zmieniające się warunki globalne w zakresie liberalizacji handlu, a także nowe zadania postawione przed sektorem, do których należą m.in. wspomniane już wcześniej zmiany klimatyczne czy zachowanie bioróżnorodności. Wiele mechanizmów interwencyjnych wymaga aktualizacji, aby mogły one faktycznie stanowić ochronę dla rolników w czasie załamań ekonomicznych rynku.

Jakich narzędzi potrzebujemy do kształtowania WPR w przyszłości?

Podstawowym mechanizmem rekompensaty rolnikom wyższych kosztów produkcji z uwagi na obowiązujące standardy jakościowe i środowiskowe, jak i związanych z wykonywanymi dobrami publicznymi, powinny pozostać płatności obszarowe. Wobec częstych wahań rynkowych należy ustanowić narzędzia, które będą wpływały na stabilizację dochodów rolniczych w okresach, gdy otrzymywane za wytwarzane surowce ceny nie będą zapewniały godziwego zysku za wykonaną pracę. Dlatego mechanizmy interwencyjne powinny zostać utrzymane. Należy nadal wspierać producentów gospodarujących na obszarach o niekorzystnych warunkach rekompensując rolnikom dodatkowe koszty i straty finansowe powodowane ekstensywnym charakterem produkcji ważnej ze środowiskowego i społecznego punktu widzenia. Istotnym elementem WPR muszą pozostać instrumenty rozwoju infrastruktury wiejskiej i unowocześniania gospodarstw. II filar ma ogromne znaczenie w nowych krajach UE w modernizacji rolnictwa i obszarów wiejskich, dlatego istnieje głęboka potrzeba kontynuacji takiej pomocy.

 

MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Agencja Rynku Rolnego Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Krajowa Rada Izb Rolniczych Centrum Doradztwa Rolniczego Pierwszy Portal Rolny Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych Fundacja Programów Pomocy Dla Rolnictwa logo_federacja_2