W sprawie programu zwalczania choroby Aujeszkyego

 

9 listopada 2009 roku Krajowa Rada Izb Rolniczych wystosowała do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego pismo w sprawie podjęcia działań mających na celu zmianę przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 marca 2008 roku w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszkyego dotyczących między innymi zasad wystawiania świadectw zdrowia dla trzody chlewnej przy przemieszczaniu na terytorium kraju. Pismo to jest realizacją wniosku przyjętego w dniu 9 października br. na XI Posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Jak czytamy w wystosowanym piśmie -Szczegółowe wymagania w kontekście problemów zdrowotnych zwierząt wpływających na trzodę chlewną dla handlu wewnątrz Unii Europejskiej ustanowione zostały dyrektywą 64/432 z 26 czerwca 1964 r. W załączniku E (II) wymienione zostały choroby, dla których zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym wymagane są dodatkowe gwarancje w postaci między innymi świadectw zdrowia. W przypadku choroby Aujeszkyego wielokrotnie zmieniana decyzja Komisji Europejskiej 618/2001 została zastąpiona Decyzją Komisji (2008/185/WE) z 21 lutego 2008r. W decyzji tej zostały ściśle określone warunki epizootyczne dotyczące choroby Aujeszkyego i zasady przemieszczania świń w handlu wewnątrzwspólnotowym pomiędzy krajami wymienionymi w załączniku I i II. W dalszym ciągu Polska nie znajduje się w wykazach tych załączników.

Dlatego też, jako samorząd rolniczy nie widzimy dalej prawnych przesłanek uzasadniających, funkcjonowanie w obrocie krajowym trzody chlewnej, potwierdzanie nadanego przez Powiatowego Lekarza Weterynarii statusu epizootycznego gospodarstwa za pomocą świadectw zdrowia, szczególnie przy dostawach zwierząt bezpośrednio z gospodarstwa do ubojni. Powoduje to znaczne podwyższenie kosztów dla Inspekcji Weterynaryjnej a przede wszystkim dla gospodarstw wolnych od choroby Aujeszkeygo, gdzie w przeciwieństwie do stad zakażonych wystawianie świadectw jest odpłatne. Jest to też pewnego rodzaju dyskryminowanie rolników i nie równe traktowanie podmiotów gospodarczych.

Również wizyty lekarzy weterynarii w gospodarstwach o różnym statusie epizootycznym, związane z procedurą wystawiania świadectw, narażają stada wolne od choroby na zakażenie zwierząt.

Zgodnie z decyzją KE 2000/678/WE z 23 października 2000 r. adresowanej, jako decyzja wykonawcza do wszystkich państw członkowskich) w Polsce powinna funkcjonować, od co najmniej 2004, Krajowa Baza Świń, w której zgodnie art. 1 ust. 1 pkt. e) ww. decyzji organy Inspekcji Weterynaryjnej powinny umieszczać na bieżąco dane dotyczące: ograniczeń przemieszczania zwierząt, statusu lub innych istotnych informacji w odniesieniu do programów wspólnotowych lub krajowych.

Jak do tej pory, nasze służby weterynaryjne nie dysponują takimi możliwościami technicznymi pozwalającymi zmniejszyć koszty monitoringu przemieszczania zwierząt i a koszty niepotrzebnych przyjazdów lekarzy weterynarii do gospodarstw zostały przerzucone na rolników. Według naszych przybliżonych wyliczeń, biorąc skalę przemieszczeń trzody chlewnej, roczne opłaty za wystawienie świadectw zdrowia, bez wliczenia dojazdu lekarzy weterynarii mogą oscylować wokół kwoty 40 mln. złotych.

Biorąc pod uwagę kwotę 3 mln. złotych wydatkowaną przez IW na szczepionki, zdaniem samorządu rolniczego, mając na względzie współfinansowanie przez rolników programu zwalczania choroby Aujeszkyego, rozsądniejszym rozwiązaniem jest ponoszenie przez rolników kosztów zakupu szczepionek niż ponoszenie kosztów związanych ze świadectwami zdrowia.

Przedstawiając powyższe liczymy iż Pan Minister podejmie działania mające na celu dokonanie odpowiednich zmian w programie zwalczania choroby Aujeszkyego i zniesienie obowiązku wystawiania świadectw zdrowia.

Odpowiedź ministra

30 listopada br. Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szymulewicz otrzymał od podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusza Nalewajka odpowiedź na pismo z dnia 9 listopada 2009 roku w sprawie świadectw zdrowia dla trzody chlewnej wprowadzonych w związku z realizacją programu zwalczania choroby Aujeszkyego uprzejmie informuję Pana Prezesa co następuje.

Jak pisze minister, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19 marca 2008 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń (Dz. U. z 2008 r., Nr 64, poz. 397, z późn. zm.) każdą przesyłkę trzody chlewnej kierowaną do innych stad położonych na terytorium Polski, do punktów skupu, punktów kopulacyjnych, na targi, pokazy, wystawy i konkursy z udziałem zwierząt oraz do rzeźni, bez względu na status epizootyczny stada w odniesieniu do choroby Aujeszkyego, zaopatruje się w świadectwo zdrowia.

Powyższy obowiązek wynika z konieczności sprawowania przez organy Inspekcji Weterynaryjnej ścisłego nadzoru nad przemieszczaniem świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co ma w szczególności znaczenie dla realizacji programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń, ponieważ jednym z warunków skutecznej eliminacji tej choroby jest niedopuszczenie do jej rozprzestrzenienia.

W tym miejscu należy podkreślić, że Komisja Europejska wyraźnie wskazuje w decyzji Komisji nr 2008/185/WE z dnia z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie dodatkowych gwarancji w wewnątrzwspólnotowym handlu trzodą chlewną odnoszących się do choroby Aujeszkyego oraz kryteriów przekazywania informacji o tej chorobie (art. 1 ust. 2), że na terytorium, na którym jest realizowany program „odpowiednie środki muszą być dostępne przy transporcie lub przemieszczaniu trzody chlewnej zgodne z tym programem w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się choroby między gospodarstwami o różnym statusie". Wprowadzenie świadectw zdrowia ma na celu zapewnienie realizacji powyższego warunku.

Ponadto, zgodnie z przepisami w/w rozporządzenia do stada świń mogą być wprowadzane tylko świnie pochodzące ze stada o statusie równym lub wyższym w odniesieniu do choroby Aujeszkyego. Spełnienie powyższego warunku może być poświadczone jedynie przez urzędowego lekarza weterynarii w świadectwie zdrowia.

W odniesieniu do możliwości przenoszenia choroby Aujeszkyego między stadami przez lekarzy weterynarii, którzy wystawiają świadectwa zdrowia, uprzejmie informuję Pana Prezesa, że w przypadku gdy w gospodarstwach są zachowane wszelkie zasady bioasekuracji, zagrożenie rozprzestrzenienia choroby jest minimalne.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia oraz informacje przedstawiane we wcześniejszych pismach uprzejmie informuję, że mając na względzie skuteczną realizację przedmiotowego programu nie jest możliwe na obecnym etapie jego realizacji odstąpienie od obowiązku zaopatrzenia trzody chlewnej w świadectwa zdrowia.