W odpowiedzi na stanowisko Świętokrzyskiej Izby Rolniczej pobierz i pismo KRIR z dnia 3 grudnia 2021 r., znak: KRIR/KK/1113/21, przekazujące stanowisko Zarządu Świętokrzyskiej Izby Rolniczej w sprawie pogarszającej
się sytuacji na rynku jabłek otrzymaliśmy odpowiedź ministerstwa rolnictwa, w którym Sekretarz Stanu Norbert Kaczmarczyk  zapewnia, że resort rolnictwa stale monitoruje rynek i analizuje informacje wpływające od producentów, konsumentów i przedsiębiorców. W piśmie czytamy: Tegoroczny wzrost produkcji krajowej jabłek (do ok. 4 mln ton według danych GUS) oraz wysokie stany magazynowe z poprzedniego okresu zbiorów negatywnie wpływały na sytuację popytowo - podażową na początku obecnego sezonu zbiorów, skutkując obniżeniem cen skupu jabłek zarówno na rynek deserowy, jak i do przetwórstwa. Ponadto sytuacji nie sprzyjały rosnące koszty środków do produkcji czy siły roboczej, które stanowią kluczowy czynnik kosztów produkcji, jak również rozdrobniona struktura na poziomie producenta surowca, ograniczająca możliwości prowadzenia skutecznych negocjacji handlowych.

Równie istotne są również zachowania uczestników rynku m.in. podmiotów skupujących produkty, zakładów przetwórczych, odbiorców hurtowych. Niemniej jednak w ostatnich tygodniach na rynku jabłek odnotowano ożywienie. Według aktualnych danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB za 49 tydzień br. ceny jabłek kierowanych do przetwórstwa wahały się w granicach 0,40-0,48 zł/kg1 wobec 0,35-0,45 zł/kg w ubiegłym tygodniu. Ceny jabłek deserowych w tym okresie wyniosły 0,90 zł/kg i były zbliżone do tych sprzed tygodnia. W kreowaniu stosunków umownych na rynku owoców i warzyw bardzo ważną rolę odgrywa świadomość wspólnoty interesów przetwórców i producentów. Resort rolnictwa na bieżąco prowadzi dialog zarówno z producentami, jak i przetwórcami, oraz podejmuje starania w celu poprawy relacji tych uczestników rynku, które stanowią fundament udanych przedsięwzięć biznesowych. Rozpatrując kwestię uruchomienia skupu interwencyjnego jabłek należy zauważyć, że producenci rolni funkcjonują na jednolitym rynku unijnym regulowanym w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Przepisy polityki rolnej UE zobowiązują państwa członkowskie UE do respektowania jednolitych zasad wspólnej organizacji rynków produktów rolnych i nie przyznają uprawnień do podejmowania na szczeblu krajowym samodzielnych decyzji o zastosowaniu mechanizmów interwencyjnych wpływających na stabilizację sytuacji i poprawę cen skupu, np. wprowadzenia skupu interwencyjnego. Przepisy Wspólnotowe nie pozwalają na zastosowanie tego typu rozwiązań przez kraj członkowski. Rynki poszczególnych produktów rolnych regulowane są rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 ustanawiającym wspólną organizację rynków produktów rolnych. Obowiązuje ono we wszystkich państwach członkowskich UE. W świetle ww. przepisów, Polska, podobnie jak i inne kraje członkowskie UE, nie ma możliwości wprowadzenia skupu interwencyjnego jabłek. Rolą państwa jest natomiast
tworzenie warunków – szczególnie prawnych sprzyjających upowszechnianiu trwałych dobrowolnych powiązań producentów rolnych z przetwórcami i handlowcami. Reasumując, w świetle przedstawionych powyżej informacji i wyjaśnień postulat zmierzający do wprowadzeni skupu interwencyjnego - nie znajduje uzasadnienia. Niezależnie od braku możliwości prowadzenia przez państwo członkowskie UE interwencji na rynku owoców i warzyw, należy zwrócić uwagę, że w ograniczaniu zakłóceń na tym rynku, w tym na rynku jabłek, oraz rozwiązywaniu pojawiających się problemów, kluczową rolę pełnią organizacje producentów powołane do działania w tym sektorze. Stosownie do przepisów regulujących WORR organizacjom producentów owoców i warzyw przypisana jest rola podmiotów stabilizujących sytuację popytowo-podażową na tym rynku. Organizacje producentów jako silne podmioty na rynku są szansą dla plantatorów borykających się z problemem niskich cen, jak również ze zbytem swoich produktów. Dodatkowo mogą podejmować działania z zakresu zarządzania kryzysowego (obejmujących m.in. wycofanie produkcji z rynku), i tym samym ograniczać negatywny wpływ kryzysu wynikającego np. z niskich cen skupu, na swoją sytuację ekonomiczną. Organizacje producentów, które realizują programy operacyjne, są uprawnione do otrzymywania pomocy finansowej z budżetu UE, a działania możliwe do wdrożenia w ramach programów operacyjnych są zawarte w opracowanej przez MRiRW „Strategii krajowej dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw oraz zrzeszeń organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata 2018-2022” (Dz. Urz. MRiRW z 2017 r., poz. 70). Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi od wielu lat podejmuje wysiłki celem konsolidacji rynku owoców, zarówno tych kierowanych do przetwórstwa, jak i do bezpośredniej konsumpcji. Zorganizowany w wysokim stopniu rynek owoców jest w stanie ułatwić podmiotom działającym w tym sektorze dostosowanie się do aktualnych warunków rynkowych oraz zwiększenie ich stabilności i konkurencyjności. Ma to korzystne oddziaływanie na wszystkich uczestników rynku reprezentujących podaż, którzy mogą oferować swoją produkcję na rynku bardziej zrównoważonym. Przedstawiając powyższe informuję Pana Prezesa, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi dostrzega problemy występujące na rynkach rolnych i w ramach posiadanych  możliwości podejmuje działania w celu poprawy sytuacji polskich producentów.