W odpowiedzi na wystąpienia Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczące elektronicznej ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin i systemu teleinformatycznego służącego do prowadzenia tej ewidencji Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przedstawił 20 sierpnia 2025 r. poniższe informacje i wyjaśnienia.
Dla właściwej oceny sytuacji należy jednoznacznie wskazać na wstępie, że obowiązek prowadzenia ewidencji zabiegów ochrony roślin w formie elektronicznej wynika ze stosowanego we wszystkich państwach członkowskich wprost (tj. bez konieczności przeniesienia do prawa krajowego) rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2023/564 z dnia 10 marca 2023 r. w odniesieniu do treści i formatu dokumentacji dotyczącej środków ochrony roślin prowadzonej i przechowywanej przez użytkowników profesjonalnych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/20091 (dalej: „rozporządzenie 2023/564”), które zostało przyjęte w marcu 2023 r.
Należy podkreślić, że chociaż Polska w głosowaniu na Stałym Komitecie do spraw Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz (SCoPAFF) nie poparła powyższego rozporządzenia, rozporządzenie to zostało przyjęte zdecydowaną większością głosów państw członkowskich.
Przepisy rozporządzenia 2023/564 wchodzą w życie 1 stycznia 2026 r. i dotyczą w obecnym stanie prawnym wszystkich profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin, w tym wszystkich rolników.
W uchwalonej przez Sejm RP ustawie dnia z dnia 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o środkach ochrony roślin ujęte zostały natomiast rozwiązania krajowe, umożliwiające wykonanie ww. przepisów Unii Europejskiej.
Celem ustawy jest umożliwienie rolnikom i innym użytkownikom środków ochrony roślin, wywiązania się w możliwie łatwy i przyjazny sposób z obowiązków wynikających z rozporządzenia wykonawczego Komisji 2023/564.
W związku z tym, że przepisy unijne znacznie rozszerzają i zwiększają poziom złożoności informacji, które powinny zostać ujęte w ewidencji zabiegów ochrony roślin, prowadzenie jej bez odpowiedniego wsparcia byłoby dla rolników trudne i stwarzałoby duże ryzyko błędów, w tym także mających skutki prawne.
Przygotowana ustawa, wprowadza zatem podstawę prawną do zbudowania systemu teleinformatycznego, który zostanie zaprojektowany w taki sposób aby ułatwić rolnikom prowadzenie ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin według nowych zasad, zmniejszając obciążenia nakładane przepisami Unii Europejskiej.
Tworzony system będzie pozwalał na proste i intuicyjne prowadzenie ewidencji zabiegów, dzięki zdefiniowanym słownikom i rozwijanym listom wyboru, a także dzięki możliwości automatycznego przenoszenia danych z innych systemów i narzędzi informatycznych, w tym z systemów Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w szczególności dotyczących wskazania lokalizacji danej działki rolnej.
Projekt informatyczny, którego celem jest zbudowanie systemu teleinformatycznego do obsługi Elektronicznej Dokumentacji Stosowanych Środków Ochrony Roślin został przyjęty do realizacji w ramach środków z Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy (FERC). System będzie jedną z usług dostępnych w budowanym „Portalu Rolnika”.
W ustawie zawarto także przepisy epizodyczne, zmieniające czasowo definicję użytkownika profesjonalnego środków ochrony roślin na potrzeby stosowania rozporządzenia wykonawczego Komisji 2023/564, tak aby obowiązek prowadzenia ewidencji zabiegów w postaci elektronicznej, zgodnie z przepisami tego rozporządzenia, nie obowiązywał gospodarstw rolnych o powierzchni użytków rolnych wynoszącej nie więcej niż:
• 20 ha –do dnia 31 grudnia 2027 r.;
• 5 ha – do dnia 31 grudnia 2030 r.;
• 2 ha – do dnia 31 grudnia 2035 r.
Rolnicy, którzy będą zwolnieni z obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin w formie elektronicznej pozostają zobowiązani do prowadzenia tej ewidencji w dotychczasowy sposób.
Ustawa realizuje zatem postulaty środowiska rolniczego, w zakresie na jaki pozwalają przepisy Unii Europejskiej. Opóźnia ona wejście w życie obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegów w formacie elektronicznym dla mniejszych gospodarstw, które na ogół nie prowadzą intensywnej produkcji rolnej i stosują relatywnie mniejsze ilości środków ochrony roślin.
Liczymy, iż przyjęta przez Parlament ustawa, zwierająca korzystne dla rolników rozwiązania łagodzące obciążenia wynikające z przepisów unijnych i chroniąca mniejsze gospodarstwa, zostanie szybko podpisana przez Prezydenta RP i wejdzie do polskiego porządku prawnego.
Niezależnie od powyższego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi konsekwentnie podejmuje działania zmierzające do przesunięcia terminu wejścia w życie przepisów rozporządzenia wykonawczego Komisji 2023/564. Wniosek w tej sprawie był prezentowany przez Ministra Czesława Siekierskiego na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH), następnie powtórzony w pisemnych wystąpieniach kierowanych do Komisarzy odpowiedzialnych za ten obszar oraz w trakcie posiedzeń Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt i Pasz (SCoPAFF).
W oczekiwaniu na stanowisko Komisji Europejskiej wobec wniosku Polski o przesunięcie terminu wejścia w życie obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegów ochrony roślin w formie elektronicznej, skierowałem kolejne pismo do Komisarza ds. Zdrowia i Dobrostanu Zwierząt Komisja Europejska Olivéra Várhelyi oraz do Komisarz do spraw Środowiska, Odporności Wodnej i Konkurencyjnej Gospodarki o Obiegu Zamkniętym Jessiki Roswall. Pismo zawiera dodatkową argumentację uwzględniającą stanowiska organizacji rolniczych w tej sprawie, w tym w szczególności stanowisko Krajowej Rady Izb Rolniczych.
Jak przedstawiłem powyżej, działania podległego mi Ministerstwa mają charakter kompleksowy, na poziomie europejskim i na poziomie prawodawstwa krajowego.
Mając na uwadze działania podejmowane przez Rząd w celu odroczenia stosowania rozporządzenia wykonawczego Komisji 2023/564, niezwykle cennym będzie wspieranie tych działań na forum Unii Europejskiej przez Krajową Radę Izb Rolniczych, w tym za pośrednictwem organizacji reprezentujących rolników, takich jak COPACOGECA.
Pismo Ministra RRW do KRIR w sprawie elektronicznego rejestru-2Pobierz
Źródło: KRIR